Zwarte Piet toch niet racistisch. Maar maakt het wat uit?

Foto: Telegraaf

Ik las (hier en hier) dat onderzoek heeft uitgewezen dat Zwarte Piet toch niet racistisch is. Interessant, maar volgens mij helemaal niet zo relevant voor de toekomst van Zwarte Piet. En ook geen reden om Piet niet een beetje aan te passen.

Het hakenkruis had van oorsprong immers ook niets met antisemitisme te maken. En mijn middelvinger is ook maar gewoon een deel van mijn hand. Toch teken ik geen hakenkruizen en steek ik niet zomaar de betreffende vinger op. Gewoon, omdat ik weet dat ik daarmee mensen kwets. En ik ondervind hier in mijn dagelijks leven verrassend weinig hinder van.
 
Zo is het voor mij ook met Zwarte Piet. Het is fijn om te weten dat Zwarte Piet historisch gezien geen racistische oorsprong heeft, maar dat neemt niet weg dat er in deze tijd toch mensen zijn die zich door Zwarte Piet gekwetst en gediscrimineerd voelen. En dat is best begrijpelijk, als je ziet dat Zwarte Piet wel erg lijkt op Blackface.

Foto: Links een Amerikaans blackface schminksetje in een museum in de VS. Rechts een Nederlands Zwarte Piet schminksetje, twee jaar geleden bij Albert Heijn.

Het is nou eenmaal zo dat we in een maatschappij leven die racistisch is en waarin - vaak onbewust - allerlei vooroordelen bestaan (lees ook mijn eerdere blog daarover). En dat Zwarte Piet niet bijdraagt aan het tegengaan van dit racisme, maar het hoogstwaarschijnlijk onbedoeld versterkt.

De historische oorsprong is dus wat mij betreft niet bepalend voor de hedendaagse betekenis van een fenomeen. Wat voor mij telt is wat het nu bij mensen oproept. En welke impact een verandering zal hebben. En daarmee kom ik bij de kern van dit verhaal: Wat maakt het in vredesnaam uit als we Zwarte Piet een beetje aanpassen? Dan vieren we voortaan het Sinterklaasfeest met een iets anders uitziende Piet. Nou en? Als dit nou vreselijke gevolgen had en we hiermee echt een belangrijk deel van ons culturele erfgoed om zeep zouden helpen, zou ik de eerste zijn om een andere oplossing te willen zoeken. Maar dat is hier toch helemaal niet aan de hand?

In mijn beleving loopt de discussie over Zwarte Piet onnodig uit de hand. Natuurlijk zijn niet alle voorstanders van Zwarte Piet racistisch. En natuurlijk zijn de tegenstanders er niet allemaal op uit een kinderfeest te verpesten. Gelukkig maar! Ik ben voorstander van een vreedzame aanpassing van Zwarte Piet. Niet omdat het moet, maar omdat we dat graag doen. Gewoon omdat het helemaal niet zo belangrijk voor ons is. We hebben Zwarte Piet niet nodig om het Sinterklaasfeest te vieren. We hebben hem ook niet nodig om te bewijzen dat we geen racisten zijn. Het aanpassen van Zwarte Piet betekent ook niet automatisch dat we het eens zijn met Sylvana Simons en haar politieke beweging. Dat ‘we’ verloren hebben of ons gewonnen geven. Het betekent gewoon dat we rekening houden met elkaar.