Dáág Zwarte Piet

Buiten stormt het. En hoewel de stoomboot nog niet vertrokken is uit Spanje, ligt het snoepgoed al weken breed uitgestald in de winkels. En ik voel dat ik er dit jaar helemaal klaar voor ben: een Sinterklaasfeest zonder Zwarte Piet. Een paar jaar geleden had ik me niet kunnen voorstellen dat ik dit zou schrijven.

Toen jaren geleden de discussie rond Zwarte Piet begon, wist ik niet wat ik hoorde. Zwarte Piet racistisch? Wat een onzin! Ik ging daarbij vooral uit van mijn eigen ervaring. Ik geloofde als kind vurig in Sinterklaas en vierde elk jaar met veel plezier zijn feest en ik was daardoor toch ook geen racist geworden? Zwarte Piet was voor mij als kind een soort sprookjesfiguur en ik verwarde hem vroeger beslist niet met ‘normale’ zwarte mensen. Die zien er toch heel anders uit? Ik begreep de ophef niet en was ervan overtuigd dat die onterecht was. Ik geloofde niet dat iemand die het Sinterklaasfeest persoonlijk had meegemaakt, echt gekwetst kon zijn door Zwarte Piet. Het Sinterklaasfeest werd immers ook op de Nederlandse Antillen gevierd?
 
Mijn beeld veranderde toen ik een paar jaar geleden op de radio een zeer emotionele Milouska Meulens hoorde reageren op een nieuwsgebeurtenis die betrekking had op Zwarte Piet (ik kon geen link vinden naar dit interview). Ze vertelde onder meer dat ze als kind Zwarte Piet verschrikkelijk vond en hoe blij ze was dat er eindelijk protest tegen kwam. Op dat moment mocht Zwarte Piet van mij al meteen vertrekken. Als er ook maar één persoon zo door gekwetst kon worden, vond ik het niet de moeite waard. Ik begon me inmiddels ook steeds meer te ergeren aan de pro Zwarte Piet beweging, die in mijn ogen steeds luidruchtiger en vervelender werd, allemaal onder het mom van dat het zo erg is voor de kinderen als er geen Zwarte Piet meer zou zijn. Dat vond ik pas echt onzin! Het Sinterklaasfeest kan prima zonder Piet.
 
Toch bleef ik van mening dat Zwarte Piet niet racistisch is en ik zelf geen racist ben. Dat veranderde pas het afgelopen jaar, toen ik kort na elkaar twee artikelen las die grote indruk maakten. Het eerste was dit artikel van De Correspondent, geschreven door Sinan Çankaya, die als Turkse Nederlander een paar dagen op stap ging met Nederlandse collega-journalisten. Het artikel maakte indruk op mij omdat ik zoveel herkende. Mijn eigen onhandigheid soms in contacten met mensen uit andere culturen. En niet als racist bestempeld willen worden. Want dat ben ik toch niet? Ik geloof immers niet in de superioriteit van een ras ten opzichte van andere?

Het besef dat racisme veel verder en dieper gaat dan dat, kwam pas bij het lezen van dit artikel, geschreven door John Metta. Toen werd me duidelijk dat racisme helemaal verweven zit in onze maatschappij en dat ik daar als blanke eigenlijk niet over kan oordelen. Gewoon omdat ik het me niet kan voorstellen, het niet heb meegemaakt. Ik ben dus wel degelijk een racist. Ook al wil ik het niet zijn. Dat inzicht raakte me diep.

Ik realiseer me nu ook dat ik niet zomaar kan oordelen dat Zwarte Piet wel oké is. En ook al is hij onderdeel van een kinderfeest, georganiseerd door mensen met de beste bedoelingen, dat het beter is afscheid van hem te nemen. Hoe doen we dat? Wat mij betreft zwaaien we hem liefdevol uit. Zwarte Piet is niet slecht, of schuldig en we hoeven ons ook niet voor hem te schamen. Hij heeft ons vreugde gebracht, maar hij past niet meer bij ons en we hebben hem niet meer nodig. Dus ik laat hem liefdevol gaan. Dáág Piet!