E-participatie: interview met Liset Verschoore

Sinds de coronamaatregelen van kracht zijn en veel mensen thuiswerken, zie ik overal om me heen hoe mensen hun werk online doen. Met behulp van diverse tools zoals Zoom, Slack, Trello, Miro en nog vele andere, blijkt dat goed te kunnen. Ook ik zie best mogelijkheden om mijn advieswerk op het gebied van stakeholderbetrokkenheid online te doen.

Maar waar hebben mensen nu precies behoefte aan? Waar lopen ze tegenaan en wat gaat er juist wel goed? Waar moet je op letten als je online aan betrokkenheid werkt? Ik besloot het te vragen aan een expert: Liset Verschoore, senior adviseur en projectleider bij de Directie Participatie en gespecialiseerd in e-participatie. Ze werkt op dit moment aan een e-book over de inzet van sociale media bij participatie.

Mensen die online participatie lang voor zich uit hebben geschoven gaan nu ook online werken

“Wij waren al bezig met e-participatie, dus voor ons is het niet nieuw.” vertelt Liset, die al op het onderwerp afstudeerde. “Wat ik merk sinds de coronacrisis is dat iedereen nu opeens dingen online wil doen, waar ze dat eerst nog spannend vonden en liever kozen voor een offline bijeenkomst. Nu dat niet meer kan, merk ik een grote omslag bij mensen die online participatie heel lang voor zich uit hebben geschoven. Die gaan nu ook allemaal online werken.”

Op dit moment is ze bijna fulltime bezig met adviseren over online participatie. Haar directie publiceerde een handreiking voor mensen die door de coronamaatregelen plotseling moeten overstappen naar online participatie.

Alhoewel veel mensen nu dus min of meer gedwongen zijn overgestapt naar online middelen, verwacht Liset dat ze ook de voordelen zullen ervaren. Want die zijn er volgens haar wel degelijk.

Toegankelijkheid

Een veelgehoord bezwaar tegen online participatie is dat je mensen uitsluit die geen toegang hebben tot bepaalde platforms zoals social media of die geen toegang hebben tot internet. “Een van de tips die wij geven in ons e-book is om juist aan te sluiten bij platforms waar je doelgroep zich al bevindt. Als die bijvoorbeeld op Facebook zit of op LinkedIn, is dat dus een goede plek om ze te ontmoeten.”

Ook met een fysieke participatiebijeenkomst sluit je mensen uit

Liset is niet bang dat je met online participatie mensen uitsluit. “Bijna iedereen in Nederland heeft toegang tot internet, dus dat is eigenlijk geen argument om niet online te werken. Natuurlijk zijn er mensen die minder goed overweg kunnen met online media en voor hen moet je altijd proberen een alternatief te bedenken. Sowieso adviseren wij om een mix van middelen te kiezen waarmee je de meeste mensen bereikt. Idealiter is dat een mix van online en offline, maar voorlopig beperken we ons vanwege de coronacrisis tot online.”

Ze benadrukt dat je eigenlijk met elke keuze voor een participatiemiddel ook mensen uitsluit, zowel online als offline. “Ook met een fysieke participatiebijeenkomst sluit je mensen uit. Mensen moeten ernaartoe kunnen reizen op de gekozen dag en tijd. En ze moeten zich daar durven uitspreken. In de praktijk zien we dat er relatief weinig jonge mensen naar die bijeenkomsten komen.”

Transparantie

Liset denkt ook dat het participatieproces transparanter kan worden als het online georganiseerd wordt. “We hebben laatst voor een beleidsproject een online reactieronde georganiseerd waarbij alle reacties digitaal verzameld zijn, waardoor het veel makkelijker te delen is met mensen die er niet bij waren. Doordat er bij online bijeenkomsten meer op schrift gezet wordt, is het makkelijker te verzamelen en te delen dan bij een bijeenkomst waar een notulist alle reacties noteert. Ook webinars worden bijvoorbeeld vaak opgenomen en kunnen achteraf bekeken worden door mensen die er niet bij konden zijn.”

Ik moet denken aan mijn eigen workshops waar deelnemers input geven op flip-overvellen en whiteboards. Na afloop maak ik foto’s en sjouw ik soms kilo’s papier mee naar huis om uit te werken tot een verslag, met de bijbehorende uitdagingen van kriebelige handschriften en afvallende post-its. Ik ben zelfs eens per ongeluk een tas met flip-overvellen kwijtgeraakt in een Londense pub! Hoe makkelijk is het dan als je alles online kunt verzamelen.

Kostenbesparend

Het lijkt erop dat online participatie ook minder (belasting)geld hoeft te kosten. “Je bespaart op zaalhuur, reiskosten van medewerkers en op notulisten. En natuurlijk scheelt het ook in reistijd, zowel voor de organisatoren als voor de participanten.”, aldus Liset. “Voor sommige grote projecten reizen we door het hele land, terwijl je die voor een groot deel ook via een webinar kunt organiseren, waarbij je achteraf ook nog de opname kunt delen.”

Ik zie een verschuiving van offline naar online participatie die ook na de coronacrisis zal blijven

Over de toekomst

Zolang er geen vaccin is en geen goede behandelingen, verwacht Liset dat participatie vooral online zal plaatsvinden. Maar ook daarna zullen we volgens haar niet massaal terugkeren naar offline bijeenkomsten. “Ik zie een verschuiving van offline naar online die door het coronavirus in een sneltreinvaart is gekomen, maar die ook daarna zal blijven. Waar we voorheen vooral offline bijeenkomsten organiseerden en een klein deel online, verwacht ik dat dat in de toekomst andersom zal zijn: meer online en een klein deel offline.”

Ondanks haar passie voor e-participatie ziet ze ook het belang van menselijke ontmoetingen bij participatie. “Als iemand een heel groot belang heeft, of er is een meningsverschil en iemand is boos, dan werkt het niet altijd om elkaar alleen online te ontmoeten. Maar als het echt moet, zoals in deze tijd, zijn er wel online varianten te bedenken, ook voor pittige gesprekken.”

Het is mij inmiddels wel duidelijk dat online samenwerken ook veel voordelen kan hebben. Het maakt mij nog enthousiaster om te onderzoeken hoe ik mijn eigen werk online kan organiseren. Niet alleen tijdelijk, als armoedig alternatief voor offline ontmoetingen, maar juist als positieve nieuwe ontwikkeling die veel oplevert.

Hoe kijk jij naar de toekomst van jouw werk? Laat het weten via de onderstaande poll.

Maak uw eigen enquête voor feedback van gebruikers